17 Δεκ 2025

Β' ΑΝΑΤΥΠΩΣΗ: "ΟΤΑΝ ΣΩΠάΣΑΝ ΤΑ ΠΟΥΛΙΑ"


"ΟΤΑΝ ΣΩΠάΣΑΝ ΤΑ ΠΟΥΛΙΑ"
μυθιστόρημα
από την τουρκοκρατία στην αγγλοκρατία
1879-1921



1878: το νέο αφεντικό της Κύπρου είναι η Αγγλία. Η αλλαγή αυτή σκόρπισε χαρά και ελπίδες στον ελληνικό πληθυσμό, γιατί πίστεψε πως ο τόπος θ’ αποκτούσε, επιτέλους, τη λευτεριά του. Οι Έλληνες του νησιού, με την άφιξη των Άγγλων έθεσαν αμέσως το ζήτημα της Ένωσης με την Ελλάδα και προσδοκούσαν ότι πολύ σύντομα το όνειρό τους θα γινόταν πραγματικότητα. Στη συνέχεια όμως, φάνηκαν οι προθέσεις των νέων αφεντάδων: δεν είχαν καμιά διάθεση να το συζητήσουν και δήλωσαν με έμφαση ότι στην Κύπρο ήρθαν για να μείνουν. Στην αρχή έδειξαν ένα φιλικό κάπως πρόσωπο, ύστερα όμως, η στάση τους άλλαξε. Όσο το ελληνικό στοιχείο διεκδικούσε με διάφορους τρόπους την εθνική του αποκατάσταση τόσο αυτοί γίνονταν όλο και πιο φιλότουρκοι, πιο σκληροί και επέβαλλαν αβάσταχτους φόρους.

      Σε ένα μικρό χωριό της Καρπασίας, ένας νεαρός ιερέας προσπαθεί να επιβιώσει μετά από ένα τρομερό και απροσδόκητο χτύπημα της μοίρας. Γκρεμίζεται ο ουρανός στο κεφάλι του. Αναστατώνεται η ζωή του. Γίνεται άλλος άνθρωπος, νευρικός, απότομος και συμπεριφέρεται σκληρά σε δικούς του και ξένους. Έρχεται σε σύγκρουση ακόμα και με την ανώτατη εκκλησιαστική αρχή∙ δυο φορές τον τιμωρούν με αργία γιατί θεωρούν απαράδεκτες τις ερωτικές του δραστηριότητές του.

      Οι Άγγλοι παραχωρούν ένα μικρό αλλά ελεγχόμενο βήμα ελευθερίας, το Νομοθετικό Συμβούλιο. Ο Άγγλος λοχαγός Αρθούρος Γιαγκ, επιτυχημένος ως Διοικητής της Αμμοχώστου, εκμεταλλεύεται ένα παράθυρο του νόμου και υποβάλλει υποψηφιότητα για το Νομοθετικό Συμβούλιο. Οι Έλληνες Κύπριοι αυτή την ενέργεια την εκλαμβάνουν ως τέχνασμα για να τους αφαιρέσουν μια βουλευτική έδρα, ξεκινούν εκστρατεία εναντίον του και πετυχαίνουν να μην εκλεγεί. Ο Γιαγκ δεν το αποδέχεται και τους οδηγεί σε δίκη, γιατί σε πολλά μέρη της περιφέρειάς του, την ημέρα της ψηφοφορίας, είχαν γίνει επεισόδια. Ο κόσμος διχάζεται. Ο νεαρός ιερέας υποστηρίζει τον Γιαγκ, αλλά χαρακτηρίζεται ως προδότης της πατρίδας από συμπατριώτες του, που δεν συμφωνούσαν μαζί του. Εμπλέκεται στη δίκη, που κράτησε εφτά μέρες, τη μεγαλύτερη δίκη που έγινε ποτέ επί αγγλοκρατίας, ως ο κύριος μάρτυρας κατηγορίας.

      Σε λίγα χρόνια πεθαίνει ο Αρχιεπίσκοπος αλλά η κομματική παρέμβαση δίχασε πάλι τον κόσμο και μέχρι να γίνει κατορθωτή η διαδοχή χρειάστηκαν δέκα ολόκληρα χρόνια. Ο ιερέας κατορθώνει να επιβιώσει, λαμβάνοντας το μέρος του ενός υποψηφίου ως ένας εκ των εξήντα εκλεκτόρων, που τελικά τον εξέλεξαν ως Αρχιεπίσκοπο. Όμως, αλλεπάλληλες απίστευτες διπλές και τριπλές οικογενειακές τραγωδίες ταράζουν τη ζωή του.

      Η κακή αγγλική διοίκηση, με το μπέρδεμα που πέτυχαν με τις εισηγήσεις τους για νέες καλλιέργειες, οι ανομβρίες, η ακρίδα και άλλα κακά που χτύπησαν τον τόπο έφεραν πραγματική πείνα, που οδήγησε σε ομαδικό ρεύμα μετανάστευσης και ο τόπος άρχισε να ερημώνεται. Ακόμα κι ο Νικόλας, ο γιος του Χατζημιχαήλ του κτηματία γείτονα τού ιερέα, μεταναστεύει και αντιμετωπίζει αμέτρητες δυσκολίες για πολλές μέρες στο αμπάρι του ατμόπλοιου «Πατρίς», με το οποίο ταξιδεύει στην Αμερική κι ακόμα χειρότερες στη ζωή του στα ξένα.

      Ο τυφοειδής πυρετός και η ευλογιά θερίζουν στα χωριά τους και χτυπά ανελέητα τις δύο οικογένειες…