26 Δεκ 2011

Η ΠΡΟΣΚΥΝΗΣΗ ΤΩΝ ΜΑΓΩΝ




Η προσκύνηση των Μάγων, έργο αγνώστου,
18ος  αι. (;),  αυγοτέμπερα σε ξύλο με προετοι-
μασία, από τη Συλλογή Ν. Κολυβάστο Μουσείο
Σολωμού & Επιφανών Ζακυνθίων

      
[Η ευχετήρια κάρτα του φίλου Γιώργου Μύαρη]

23 Δεκ 2011

ΘΕΟΔΡΟΜΟΝ ΑΣΤΕΡΑ ΘΕΩΡΗΣΑΝΤΕΣ ΜΑΓΟΙ


            Κι ἀνάμεσά τους τὸ πιὸ εὐγενικὸ καὶ ὡραῖο
                   Τὸ τριανταφυλλὶ ἄλογο διακρίνεις.




Ο Θεοδόσης Νικολάου γνωριζόταν με τον Αρχιεπίσκοπο Μακάριο από τα φοιτητικά τους χρόνια και αργότερα του είχε ζητήσει να φιλοτεχνεί τις Χριστουγεννιάτικες ευχετήριες κάρτες του, πράγμα που δεν αρνήθηκε. Στο αρχείο μου υπάρχουν δέκα παρόμοιες κάρτες, πάντα με την ωραιότατη βυζαντινίζουσα γραφή του αείμνηστου φίλου και Δασκάλου μου Θεοδόση Νικολάου.

Για τις Χριστουγεννιάτικες ευχές μου έχω επιλέξει μια από αυτές, τους ΜΑΓΟΥΣ, από τοιχογραφία του  ΙΕ΄ αιώνος εις το Καθολικόν της Ιεράς Μονής Αγίου Νεοφύτου. 

ΚΑΛΑ ΧΡΙΣΤΟΥΓΕΝΝΑ

ΕΥΤΥΧΙΣΜΕΝΟ ΤΟΝ ΚΑΙΝΟΥΡΙΟ ΧΡΟΝΟ 2012

ΚΑΙ ΝΑ ΣΑΣ ΧΑΡΙΖΕΙ ΜΟΝΟ ΥΓΕΙΑ ΚΑΙ ΕΥΤΥΧΙΑ
  
Το ποίημα πιο κάτω, είναι το Β΄μέρος από την ποιητική σύνθεση του Θ.Ν
                   Οι διαλογισμοί του Αγίου Λαζάρου
(Εικόνες, ποιήματα, Κύπρος 1988, σελ.16)





22 Δεκ 2011

ΘΥΜΑΜΑΙ... [4]



Τα Γραμματόσημα 
και οι Φάκελοι Πρώτης Ημέρας κυκλοφορίας 
των Χριστουγέννων του 1987


Από το γραφείο μου, στη Συνεργατική Κεντρική Τράπεζα της Κύπρου, στον ημιόροφο, μπορούσα να «ελέγχω» όλο το ισόγειο. Στο ίδιο κτήριο στεγαζόταν και το Υπουργείο Παιδείας της Κύπρου και κάποτε βλέπαμε πνευματικούς ανθρώπους που έρχονταν στην  τράπεζα για κάποιες εργασίες τους. Ερχόταν πολύ συχνά ο γιατρός Κύπρος Χρυσάνθης που μας έφερνε τα τεύχη της «Πνευματικής Κύπρου». Καθόταν δίπλα στον εκτυπωτή και η πρώτη του κουβέντα ήταν «για πάτησε κανένα κουμπάκι βρε Νίκο, να δούμε αν θα μας τυπώσει κανένα διήγημα αυτό εδώ το μηχάνημα». Το μηχάνημα όμως, τον ικανοποίησε μόνο μερικές φορές, μια κι εγώ ήμουν και παραμένω πάντα ολιγογράφος. Ένιωθα όμως, πολύ μεγάλη χαρά που έβλεπα τα πρώτα μου διηγήματά να δημοσιεύονται. 

Κάποια μέρα λοιπόν, είδα ν΄ανεβαίνει από τη σκάλα που ήταν ακριβώς απέναντι μου, ένας κύριος που περπατούσε κάπως άτσαλα και παράξενα και ερχόταν αγκομαχώντας προς το μέρος μου. Με πλησίασε και κατάλαβα ότι έψαχνε να βρει εμένα. Του είπα να καθίσει και το έκανε αμέσως, γιατί φαινόταν να είναι πολύ κουρασμένος. Ήταν ο αείμνηστος Πεύκιος Γεωργιάδης, αρχιτέκτονας και αργότερα επιτυχημένος Υπουργός Παιδείας της Κυβέρνησης του Τάσσου Παπαδόπουλου. Τις προηγούμενες μέρες, με εντολή του Υπουργού Συγκοινωνιών και Έργων Ρόη Νικολαΐδη, που ήταν μεγάλος φιλοτελιστής -δεν βρίσκεται τώρα στη ζωή- χειρογράφησα με βυζαντινίζουσα γραφή τρία μικρά κείμενα που μου έδωσαν, για να χρησιμοποιηθούν σε φακέλους Πρώτης Ημέρας Κυκλοφορίας των χριστουγενιάτικων γραμματοσήμων. Όταν μου τηλεφώνησαν από το Υπουργείο για το θέμα αυτό, εγώ τους μίλησα για τον φίλο και Δάσκαλό μου Θεοδόση Νικολάου του οποίου την περίφημη γραφή κανένας δεν μπόρεσε ούτε θα μπορέσει να υπερβεί. Αμέσως όμως, με αποστόμωσαν λέγοντας μου ότι αυτός τούς είχε παραπέμψει κοντά μου. Δεν μπορούσα να αρνηθώ, τα ετοίμασα από το ίδιο κιόλας βράδυ και την άλλη μέρα τους τα έστειλα.


Ο Πεύκιος Γεωργιάδης, ήρθε στο γραφείο μου για να μου μεταφέρει τις ευχαριστίες του Υπουργού για την άμεση ανταπόκρισή μου αλλά κυρίως για να πάρει τη γνώμη μου για το χρώμα των τίτλων επάνω στους φακέλους. Τον εκοίταζα σα χαζός. Δεν το πίστευα. Σκέφτηκα πως δεν μπορεί να χαθεί αυτός ο τόπος όσο υπάρχουν άνθρωποι σαν κι αυτόν που είχα μπροστά μου που ενδιαφέρονται για πράγματα που οι πολλοί τα θεωρούν ασήμαντα και άχρηστα. Του απάντησα μονολεκτικά «κιννάβαρις». Σηκώθηκε, με χαιρέτισε κι έφυγε. Αργότερα είχα την τιμή να παραλάβω από το χέρι του το κρατικό βραβείο διηγήματος, για το βιβλίο μου «η κόρη του δραγουμάνου».


Τα γραμματόσημα είχε σχεδιάσει ο Άντης Ιωαννίδης, ένας εξαίρετος ζωγράφος, ο πατέρας του τραγουδοποιού Αλκίνοου Ιωαννίδη. Και οι δύο είναι εξαιρετικοί καλλιτέχνες, ο δε Άντης έχει σχεδιάσει δεκάδες κυπριακά γραμματόσημα.  Ίσως τα ωραιότερα γραμματόσημα της Κύπρου. Δεν γνωριζόμαστε, μα κάποτε συναντηθήκαμε σε κάποια εκδήλωση. Βρήκα την ευκαιρία και συστήθηκα ως «ο συγκάτοικός του» στους φακέλους των χριστουγέννων του ΄87 των κυπριακών ταχυδρομείων. Με λύπη μου όμως, διαπίστωσα αμέσως ότι ήταν πάρα πολύ θυμωμένος και μίλησε πολύ άσχημα γι αυτά που έκανα. Όπως κατάλαβα αμέσως, ο Υπουργός είχε απορρίψει μια δική του πρόταση που ο Άντης Ιωαννίδης θεωρούσε ότι ταίριαζε πιο πολύ με τα σχέδια των γραμματοσήμων. Ο Υπουργός επέμενε σε βυζαντινίζουσα γραφή. Δεν γνωρίζω τι είχε προτείνει ο κ. Ιωαννίδης -κατά πάσα πιθανότητα θα ήταν κάτι πολύ ωραίο- ούτε είχα δεί τα γραμματόσημα πριν γράψω. Κάθε φορά όμως, που θυμάμαι αυτή την ιστορία λυπούμαι για τη στάση που κράτησε απέναντι μου ένας μεγάλος καλλιτέχνης.  

17 Δεκ 2011

ΣΤΟ ΚΑΛΟ Christopher Hitchens!


Christopher Hitchens

«Είμαστε όλοι αιχμάλωτοι της γνώσης. Η επίγνωση της προδοσίας της Κύπρου και η μελέτη του ιστορικού αυτής της προδοσίας, προκαλούν θλίψη και καταστρέφουν, ίσως για πάντα, τη χαρά της επίσκεψης σε ένα από τα πιο μαγευτικά νησιά του κόσμου. Τίποτα δεν θα μπορέσει πια να αποκαταστήσει τους κατεστραμμένους θησαυρούς, το πένθος των οικογενειών, τα λεηλατημένα χωριά, τα καμένα από τις ναπάλμ δάση και βουνοπλαγιές. Ούτε θα μπορέσει κάτι να μετριάσει τις επιδόσεις των πωρωμένων και σκληρών πολιτικών που αντιμετώπισαν την Κύπρο ως μέσο για να εφαρμόσουν τα άνομα και ματαιόδοξα σχέδιά τους. Όμως, η μοιρολατρία θα αποτελούσε τη χειρότερη προδοσία. Η αποδοχή, η νομιμοποίηση των τετελεσμένων, πρέπει να αποκηρυχθεί. Μια τέτοια απόρριψη έχει αξία πέραν της Κύπρου, δείχνοντας ότι το να συναινέσει κανείς με την αδικία δεν είναι ρεαλισμός’. Από τη στιγμή που η αδικία τεθεί και χαρακτηριστεί ως τέτοια και κατονομαστεί με το σωστό της όνομα, ο συμβιβασμός με αυτήν γίνεται αδύνατος. Είναι γι’ αυτό που κάποιος γράφει για την Κύπρο με θλίψη, αλλά κυρίως –πολύ περισσότερο– με οργή».

Christopher Hitchens, Hostage to History: Cyprus from the Ottomans to Kissinger (London and New York: Verso, 1997).

 Thank you Christopher and may you rest in peace!!!

ΑΣ ΕΙΝΑΙ ΑΙΩΝΙΑ ΣΟΥ Η ΜΝΗΜΗ!!!

13 Δεκ 2011

ΘΥΜΑΜΑΙ... [3]



Το λάθος

Την περασμένη Κυριακή το Βήμα έδωσε «το Λάθος» του Σαμαράκη, μια αναπαραγωγή από την 66η έκδοση του Καστανιώτη. Το πήρα γιατί ήθελα να το ξαναδιαβάσω. Η πρώτη φορά που το διάβασα ήταν στις 16  Ιανουαρίου του 1973. Εκείνη την εποχή κάτι είχε αρχίσει να σιγοβράζει στην Αθήνα. Ένας Κύπριος φοιτητής της φυσικομαθηματικής απελάθηκε γιατί είχε καταγγείλει τη νοθεία που είχε γίνει στις πρόσφατες φοιτητικές εκλογές αλλά στη συνέχεια οι συλλήψεις φοιτητών ήταν στην ημερήσια διάταξη. Τον Φεβρουάριο έγινε η κατάληψη της Νομικής Σχολής και κτύπησαν αλύπητα τους φοιτητές. Η Δέσπω -μια φίλη μου- ήρθε στο σπίτι σε λίγο με ανοιγμένο κεφάλι . Δεν μπορούσε να πάει στου Ζωγράφου που έμενε, γιατί υπήρχαν  παντού μπλόκα. Έτσι, κυνηγημένη κατάφερε να ανηφορήσει μέσα από τα στενά  της Μαυρομιχάλη και της Χαριλάου Τρικούπη προς τη Λεωφόρο Αλεξάνδρας, όπως είχαμε κάνει κι εμείς προηγουμένως. Τα επεισόδια γίνονταν όλο και πιο έντονα μέχρι την κορύφωσή τους στις 17 του Νιόβρη.

Πήρα με συγκίνηση από τη βιβλιοθήκη μου την παλιά έκδοση και κοίταξα για λίγο το χαρακτικό στο εξώφυλο. Έκδοση 6η,. Ελευθερουδάκης. Σχεδόν σαράντα χρόνια, σκέφτηκα. Άνοιξα στην πρώτη σελίδα και τότε έμεινα αποσβολωμένος. Το είχα ξεχάσει εντελώς. Η αφιέρωση του Σαμαράκη:


Στον Νίκο,
 -για μια ανθρωπότητα λιγότερο απάνθρωπη
Με τη φιλία μου
Αντώνης Σαμαράκης
Λάρνακα 11 του Νιόβρη 1981
           
Είχαμε πάει σε μια παραλιακή ταβέρνα της Λάρνακας οι τρεις μας -ο τρίτος ήταν ο Θεοδόσης Νικολάου στον οποίο χρωστώ τη συμμετοχή μου στην παρέα. Δεν είχαμε κέφι γιατί είμαστε επηρεασμένοι από τη συγκλονιστική ιστορία που είχαμε ακούσει  πιο πριν. Ο Σαμαράκης ήθελε να ευθυμίσουμε λίγο. Πίναμε ωραίο κρασάκι με συνοδία κυπριακών μεζέδων και ζήτησε να τραγουδήσουμε κυπριακά τραγούδια. Είμαστε μοναχοί μας νομίζω εκεί. Ξεκίνησε πρώτος με το «έλα κορού να δούμε τα μαύρα σου τα μάθκια». Στη συνέχεια όμως, το ένα τραγούδι έφερνε το άλλο. Φύγαμε  πολύ αργά.

Ο Αντώνης Σαμαράκης, το απόγευμα, στο «Δημητρίειο Πολιτιστικό Κέντρο» διάβασε ένα κείμενο: Εκείνο τον καιρό, ένα παιδάκι στην Ιταλία, είχε πέσει σε μια διάτρηση και αμέσως άρχισε ένας αγώνας για τη διάσωσή του. Όλος ο κόσμος παρακολουθούσε τις απεγνωσμένες προσπάθειες με κομμένη την ανάσα. Δυστυχώς το παιδάκι δεν άντεξε. Άφησε την τελευταία του πνοή εκεί κάτω μέσα στο απόλυτο σκοτάδι. Ο Σαμαράκης είχε συγκλονιστεί από την ιστορία αυτή και έγραψε ένα κείμενο. Δεν γνωρίζω αν έχει δημοσιευτεί. Είναι ένα από τα πιο συγκλονιστικά κείμενα που έχω γνωρίσει.


Όταν τελείωσε η εκδήλωση τον πλησιάσαμε με τον Θεοδόση Νικολάου και αφού μιλήσαμε για λίγο δέχτηκε την πρόσκλησή μας να έρθει στην παρέα μας στην ταβέρνα. 


[Κείμενο: ΝΝ-Χ]

12 Δεκ 2011

ΘΥΜΑΜΑΙ... [2]




Ακούγοντας πριν λίγα βράδια από ένα ραδιοφωνάκι την περιγραφή του ιστορικού αγώνα του  ΑΠΟΕΛ με τη ΣΑΧΤΑΡ θυμήθηκα ένα άλλο πολύ παλιό αγώνα. Έχουν κλείσει βέβαια, σαράντα ολόκληρα χρόνια τώρα!

Η ελληνική τηλεόραση έκανε τότε τα πρώτα της βήματα. Και δεν ήταν πολλοί που είχαν τηλεόραση. Στις 2 Ιουνίου λοιπόν, το 1971, έπαιζε ο ΠΑΟ με τον ΑΓΙΑΞ και στο Γουέμπλεϋ είχαν πάει 25000 οπαδοί του ΠΑΟ για να υποστηρίξουν την ομάδα τους. Ο κόσμος έτρεχε στα καφενεία και έξω από κάποια καταστήματα που είχαν τηλεόραση για να δει τον αγώνα. Είχαμε στριμωχτεί κι εμείς κάπου στη Λεωφόρο Αλεξάνδρας, νομίζω στη Σόνια ή στο Imperial, που ήταν τότε ξακουστές καφετέριες.

Η αγωνία ήταν μεγάλη. Τα σχόλια και τα προγνωστικά έδιναν κι έπαιρναν και γενικά υπήρχε ένα κλίμα αισιοδοξίας και χαράς. Γινόταν ένα πανηγύρι. Κάθε τόσο, έπεφτε και η διαφήμιση της ΦΙΞ. Πολλοί δυσανασχετούσαν, μα εγώ εκείνη την ημέρα είχα γίνει διάσημος!!! Το κατάλαβα την άλλη μέρα στο πανεπιστήμιο όταν με πλησίαζαν οι συμφοιτητές μου για να μου πουν ότι με είχαν δει στην τηλεόραση. Στη διαφήμιση εννοούσαν.

Ήμουν ο ένας από τους δύο νεαρούς που έπιναν μπύρα με το κορίτσι τους στη διαφήμιση αλλά ούτε που ήξερα ότι θα προβαλλόταν κι έτσι κάθε φορά που γινόταν διακοπή του αγώνα για διαφημίσεις εγώ γύριζα το κεφάλι αλλού. Ο άλλος νεαρός ήταν ο γιος του κυρίου Ρόκου που είχε κάνει τη διαφήμιση (ΡΟΚΟΣ ΦΙΛΜΣ). Το πώς βρέθηκα μέσα είναι μια άλλη ιστορία. Πάντως αυτή τη διαφήμιση δεν την είδα ποτέ μου. Μου την έχουν μόνο περιγράψει κάποιοι φίλοι μου που έτυχε να τη δουν.

Κάποια μέρα, αργότερα, συναντήθηκα με τον κύριο Ρόκο τυχαία σ΄ένα λεωφορείο και σε κάποια ερώτησή μου, με πληροφόρησε ότι η ΦΙΞ είχε κλείσει. Ήταν η τελευταία της διαφήμιση. Από τότε κάθε φορά που θα τύχει να θυμηθώ διερωτώμαι ... μήπως εγώ έκλεισα τη ΦΙΞ;

Τώρα που τα πάντα είναι στο διαδίκτυο, και υπάρχουν του κόσμου οι παλιές διαφημίσεις πολλές φορές την αναζήτησα στα "ψαχτήρια". Μάταια όμως. Δεν υπάρχει πουθενά... 

3 Δεκ 2011

ΤΑ ΠΟΥΛΙΑ, ποίημα






Τὰ Πουλιά

Στὸν βράχο τοῦ γιαλοῦ κάθεται ὁ γλάρος
Κι ἀδιάφορα τὸ πέλαγο κοιτᾶ
Μὲ μάτια μισοκοιμισμένα καὶ ξυπνᾶ
Κάθε φορὰ ποὺ ἀρχίζει τὸ τραγοῦδι της
Μιὰ φραγκολίνα ποὺ μετρᾶ ψωμιὰ
Κι ὅλο εἴκοσι τέσσερα τὰ βρίσκει.

Καὶ καθὼς τοῦ ἀρέσουν τὰ πλουμίδια της
Καὶ τ΄ ἄλλα τὰ σημάδια ποὺ ἔχει στὰ φτερά
Πιάνει κι αὐτὸς σκοπὸ καὶ σιγοτραγουδᾶ  

Ἀφτοτζηνάρα τοῦ γιαλοῦ
Τζαὶ σμέρνα τοῦ πελάου
Δὲν σοῦ τὸ λάλουν, μάνα μου
΄Ποὺ λλόου μου φυλάου!






ΣΗΜΕΙΩΣΗ:


Ἀφτοτζηνάρα: ἡ φραγκολίνα, ἀπὸ τὸ ἀρχαῖο ἀτταγάς, ἀτταγήν, ἀτταγηνάρα.

Τὸ χαρακτηριστικὸ τατὰ τατὰ τατατὰ κελάηδημα τῆς φραγκολίνας ἔχει ταυτιστεῖ στὴ φαντασία τοῦ λαοῦ μὲ τὴν τραγικὴ ἱστορία  μιᾶς νεαρῆς κοπέλας τὴν ὁποία βασάνιζε ἡ πεθερά της. Μιὰ μέρα ποὺ μόλις εἶχε ξεφουρνίσει τὰ ψωμιά της, κατέφθασε ἡ πεθερά, τὰ μέτρησε καὶ τὰ βρῆκε λιγότερα ἀπὸ τον καθορισμένο ἀριθμό. Ἡ νεαρὴ κοπέλα ἔλεγε ὅτι τὰ ψωμιὰ ἦταν εἴκοσι τέσσερα ἐνῶ ἡ πεθερά της ἐπέμενε ὅτι ἦταν εἴκοσι τρία. Ἡ νύφη ἔλεγε τὴν ἀλήθεια, μὰ ἡ πεθερὰ ἐξοργισμένη τὴν ἅρπαξε καὶ τὴν ἔριξε μέσα στὸν πυρωμένο φοῦρνο. Ὁ Θεός, ποὺ ἔβλεπε τὴ σκηνή, τὴ λυπήθηκε καὶ τὴ μεταμόρφωσε σὲ φραγκολίνα. Ἀπὸ τότε ἡ φραγκολίνα ἀκούγεται νὰ κελαηδᾶ στοὺς ἀγροὺς λυπημένη: «΄Κοστέσσεράπεθερά, ΄κοστέσσεράπεθερά.

ΕΔΩ

-------------------------------------------------------------------------------
[Από την ανέκδοτη ποιητική συλλογή μου "Διθαλάσσου"]