30 Δεκ 2020

ΚΑΛΗ ΠΡΩΤΟΧΡΟΝΙΑ! ΧΡΟΝΙΑ ΠΟΛΛΑ!

 

 ΑΠΟ ΤΗΝ ΠΡΩΙΝΗ ΒΟΛΤΑ ΜΟΥ ΣΤΟ ΔΑΣΟΣ... 

... με πολλές θερμές ευχές για καλή πρωτοχρονιά,
 χρόνια πολλά, και γρήγορη έξοδο από το κακό 
που βρήκε τον πλανήτη! 
 
Πρωινὴ Συμφωνία
 
Καθὼς τὸ φῶς σκουντάει τὰ πουλιὰ καὶ ξημερώνει
Μέσα στὰ σκοτεινὰ φυλλώματα τῶν δέντρων
Ξεκινοῦν οἱ  ἱστορίες ποὺ ὀνειρεύτηκαν.
 
Τραγουδᾶνε τὶς χαρὲς τῶν ταξιδιῶν τους
Τραγουδᾶνε τὰ ξεσπάσματα τῆς φύσης
Τραγουδᾶνε βιαστικὰ ὅλα μαζὶ
Γιατὶ γνωρίζουν πὼς σὲ λίγο θ᾿ ἀκουστεῖ ἡ φωνή.
 
Καὶ μέσα στὴ μεγάλη σιωπὴ τὴν παγερὴ
Σιγὰ σιγὰ ξεφεύγοντας θ᾿ ἀνοίξουνε φτερὰ
Σ᾿ ἕνα καινούργιο πρὸς τὸ ἄγνωστο ταξίδι.
 
Θέλω κι ἐγὼ γιὰ λογικὰ νὰ πῶ καὶ ἄλογα
Γιὰ σπίνους καὶ τζιτζίκια καὶ σγαρτίλια
 
Θέλω κι ἐγὼ τὸν τόπο αὐτὸ τὸν ζηλευτὸ
Καὶ τὶς κρυμμένες του ὀμορφιὲς νὰ τραγουδήσω
 
Μὰ ἡ φωνή μου ἀκούγεται πικρή, λυπητερὴ
Γιατὶ ἡ μεγάλη συμφορὰ καὶ τ᾿ ἄδικο μὲ πνίγει
 
Κι ἀντὶ νὰ τραγουδῶ γλυκὰ σὰν τὰ πουλιὰ
Θαρκοῦμαι ἀνακαλιοῦμαι.
 
 
[ΝΝ-Χ, "Διθαλάσσου", εκδόσεις Κάρβας 2012]
 
 

24 Δεκ 2020

ΚΑΛΑ ΧΡΙΣΤΟΥΓΕΝΝΑ


 

ΚΑΛΑ ΧΡΙΣΤΟΥΓΕΝΝΑ
 
Θεοδρόμον ἀστέρα, θεωρήσαντες Μάγοι, τῇ τούτου ἠκολούθησαν αἴγλῃ· καὶ ὡς λύχνον κρατοῦντες αὐτόν, δι' αὐτοῦ ἠρεύνων κραταιὸν Ἄνακτα, καὶ φθάσαντες τὸν ἄφθαστον, ἐχάρησαν αὐτῷ βοῶντες·
 
 
[ΕΙΚΟΝΑ: τοιχογραφία ιε΄ αιώνος στο Καθολικόν Ιεράς Μονής Αγίου Νεοφύτου. ΓΡΑΦΗ: Θεοδόσης Νικολάου]
 

23 Δεκ 2020

ΠΑΝΑΓΙΑ Η ΚΑΝΑΚΑΡΙΑ

ΠΑΝΑΓΙΑ Η ΚΑΝΑΚΑΡΙΑ
ΧΡΟΝΙΑ ΠΟΛΛΑ!

Καρπασία
 
Κάθε πρωὶ
Ἀκονίζω τὴ μνήμη μου
Κι ἕνα μαχαίρι
Ἀνάμεσα σὲ θάλασσες ποὺ ματώνουν
Σὲ δυὸ κομμάτια μὲ χωρίζει.
 
Τὰ παιδικά μου χρόνια μὲ συνθλίβουν…
 
Προσπαθῶ νὰ ταιριάξω φωνήεντα
Στὰ ʺξὶʺ καὶ ʺζήταʺ
Καθὼς στὸν ἥλιο διάπλατα
Ἡ μάνα ψιθυρίζοντας
Τὸ σπίτι ἀνοίγει.
 
Στὴν πρωινὴ καταχνιὰ
Τριάστρι, Ποαλέτρικα καὶ ἄλλοι ἀστερισμοὶ
Δὲν μποροῦν νὰ σηκώσουν τὸ βάρος τῶν βλεφάρων μου.
Κυνηγώντας τὴ σκιά μας ἀνάμεσα στὰ καπνόφυτα
Μὲ τὴν πίσσα στὰ χέρια καὶ στὰ ροῦχα μας
Ἀποχωρίζουμε τσὰκ τσὰκ τὰ νοτισμένα φύλλα
Κι ἐνῶ τὸ χρυσαφὶ ρουφάει τὸ πράσινο
Ὁ ἥλιος ἀνεβαίνει
Καὶ οἱ μακριὲς αὐλακιὲς
Μικραίνουν στὸ μέτωπο τοῦ πατέρα
Μετρώντας τον μὲ κοντάρια.
 
Μὰ ἕνας ρόδακας
Ὁλοένα γυρίζει μιὰ μπροστὰ καὶ μιὰ πίσω
Ἐπιστρέφοντας εἰκόνες τοῦ παλιοῦ καιροῦ
Καὶ δείχνοντας τὶς ἄλλες
Ποὺ συνθέτουν οἱ μέρες ποὺ θά ᾿ρθουν.
 
Ἂς ἀρχίσει λοιπὸν ὁ ἀγῶνας
Κι ἂς μὴν εἶναι διὰ τὴν δόξαν
Ἂς εἶναι γιὰ τὰ καπνολούλουδα
Καὶ τὶς σκορπισμένες ψηφίδες
Τῆς διθαλάσσου πεφιλημένης πατρίδας.
 
 
 
ΣΗΜΕΙΩΣΗ
 
Ἡ χερσόνησος Καρπασία (ἡ ἀρχαία Βοὸς Οὐρά) καὶ ἡ ἀρχαία πόλη Καρπασία (κοντὰ στὸν Ἅγιο Φίλωνα) πῆραν τὸ ὄνομά τους ἀπὸ τὸ φυτὸ κάρπασος ποὺ σήμαινε τὸ βαμβάκι, ἀλλὰ ἦταν καὶ εἶδος λιναριοῦ ἐκλεκτῆς ποιότητας.
 
"Ποαλέτρικα": ἡ ἀλετροπόδα, ὁ ἀστερισμὸς τοῦ Ὠρίωνα, τριάστρι: τὰ τρία φωτεινὰ ἀστέρια ποὺ ἀποτελοῦν τὴ ζώνη τοῦ Ὠρίωνα. Στὶς 20 Ἰουλίου 1974, τὴν ὥρα ἀκριβῶς ποὺ ξεκινοῦσε ἡ βάρβαρη εἰσβολή, μόλις είχαν ἀνατείλει τὰ τρία ἀστέρια τῆς ζώνης τοῦ Ὠρίωνα, σημάδι γιὰ ξεκίνημα τῆς ζωῆς στὴν Καρπασία.
 
"μὰ ἕνας ρόδακας": τὸ κόσμημα στὸ εξώφυλλο, ρόδακας σὲ μαρμάρινο πάτωμα στὸν Ἅγιο Φίλωνα στὴν Καρπασία. Κοσμοῦσε τὸ χαρτονόμισμα τῆς κυπριακῆς λίρας.
 
"διὰ τὴν δόξαν": Ἀνδρέα Κάλβου, Ὠδὴ Β΄, Εἰς Δόξαν, κε’.
 
"σκορπισμένες ψηφίδες": Ἀναφορὰ στὰ περίφημα ψηφιδωτὰ τῆς Παναγίας Κανακαριᾶς τοῦ 5ου αἰῶνα μ.Χ. ποὺ τοῦρκοι ἀρχαιοκάπηλοι ἔκλεψαν καὶ ἐμπορεύτηκαν. Ὁ Διευθυντὴς Ἀρχαιοτήτων εἶχε καταγγείλει τοὺς βανδάλους, στὶς 12 Ἰουλίου 1980, στὰ ἁρμόδια ὄργανα τῆς UNESCO [Ζυγός, Ἀρ. 42, Ἰούλιος-Αὔγουστος 1980]. Τὰ ψηφιδωτὰ ἐντοπίσθηκαν καὶ μετὰ ἀπὸ δίκη στὴν Ἰνδιανάπολη τῶν Ἡνωμένων Πολιτειῶν τὸ 1991 ἐπιστράφηκαν στὴν Ἐκκλησία τῆς Κύπρου. Τώρα βρίσκονται στὸ Βυζαντινὸ Μουσεῖο τοῦ Ἱδρύματος Ἀρχιεπισκόπου Μακαρίου Γ’ στὴ Λευκωσία. Ἡ περιπέτεια τῶν ψηφιδωτῶν περιγράφεται στὸ βιβλίο τοῦ Dan Hofstadter, Goldberg’s Angel, ἀπὸ τὶς ἐκδόσεις Farrar Straus Giroux, New York, 1994.
 
 
[Από τη συλλογή μου "Διθαλάσσου", 2012]
 
 
 
 

ΚΑΛΑ ΧΡΙΣΤΟΥΓΕΝΝΑ


Η πιο κάτω ερμηνεία στον Χριστουγεννιάτικο Ιαμβικό Κανόνα του Ιωάννου του Δαμασκηνού είναι από το εορτοδρόμιο του Νικοδήμου του Αγιορείτου. 

Ο ύμνος γράφτηκα με το χέρι του Θεοδόση Νικολάου.

χορὸς τῶν ποιμένων ποὺ ξαγρυπνοῦσε στοὺς ἀγρούς, συγκλονίστηκε ἀπὸ τὸν παράδοξο καὶ θαυμαστὸ τρόπο τοῦ μυστηρίου, γιατὶ ἀξιώθηκε νὰ ἀναγνωρίσει πέρα ἀπὸ κάθε λογικὴ τὸν παμμακάριστο τόκο τῆς πανάγνου Νύμφης καὶ τὶς τάξεις τῶν ἀσωμάτων Ἀγγέλων ποὺ ὑμνοῦσαν Ἐσένα τὸν Βασιλέα Χριστόν, ποὺ σαρκώθηκε χωρὶς σπορὰ ἀνδρός.