Λίγα λόγια για την Ιθάκη της Θάλειας Τάσου
από τη συλλογή της Κατάθεση
Εκδόσεις Γερμανός, 2023
Αν η “Ιθάκη” συμβολίζει την προσπάθεια κάποιου ανθρώπου να πραγματοποιήσει ένα όνειρο, ή έναν στόχο επιστροφής στην πατρίδα του, τότε αυτή η επιθυμία πρέπει να είναι πολύ έντονη στην ποιήτρια Θάλεια Τάσου, η οποία τοποθετεί τη δική της Ιθάκη ως πρώτο ποίημα στη συλλογή της με τίτλο Κατάθεση, που κυκλοφορεί κι αυτή, ευπρόσωπη, από τις εκδόσεις Γερμανός, το κυπριακό εκδοτικό δαιμόνιο της Θεσσαλονίκης. Ο τίτλος του ποιήματός της παραπέμπει, βέβαια, στο ποίημα του Καβάφη, αλλά αυτό που την ενδιαφέρει δεν είναι να δώσει την ίδια ιστορία με άλλον τρόπο, αλλά να εκμεταλλευτεί την ίδια τη λέξη, στην οποία ο ποιητής έδωσε τόσο περιεχόμενο και την κατέστησε αυτοδύναμη, για να μας πει με τη δική της οπτική γωνία κάτι διαφορετικό.
Αυτό το διαφορετικό έχει να κάνει με την ίδια την ποιήτρια, η οποία συνδιαλεγόμενη με τον ίδιο τον Οδυσσέα μάς αποκαλύπτει προσωπικά στοιχεία, που αφορούν στο δικό της ταξίδι. Το προσωπικό της αυτό ταξίδι κατορθώνει με τον στίχο της να το κάνει παγκόσμιο ταξίδι. Η Θάλεια γεννήθηκε στον Πάνω Αμίαντο, ένα χωριό που τώρα δεν υπάρχει. Το παλιό μεταλλείο, που υπήρχε εκεί, κατέτρωγε τον τόπο και τους ανθρώπους και σε κάποια στιγμή το κλείσανε. Το μεταλλείο έκλεισε γράφει σε έναν στίχο της. Το σπίτι της, έρημο με κλειστή πόρτα δεν περιμένει πια κανέναν να το ανοίξει. Ναι, αλλά είναι το σπίτι όπου γεννήθηκε και έζησε τα δέκα πρώτα χρόνια της ζωής της, χρόνια που ο καθένας μας ανακαλύπτει τον κόσμο και ονειρεύται. Ναι, το σπίτι, όπου η κάθε πέτρα του έχει κάτι να διηγηθεί. Η αυλή, οι γλάστρες με τους βασιλικούς, ο σκύλος φύλακας, τα δέντρα γίγαντες. Εκεί όπου γνωρίζει μέσα από βιβλία τόπους μακρινούς κι ονειρεύεται να γνωρίσει άλλους κόσμους. Έρημο το σπίτι, / ό,τι απόμεινε / μια πόρτα κλειστή, / ένα κόκκινο μαντρόσκυλο / μοναδικό σημείο ζωής / στο ξεραμένο τοπίο... Ούτε κι η εκκλησιά του χωριού θα λειτουργηθεί ξανά. Ναι, αλλά είναι η εκκλησία όπου άκουσε με κατάνυξη, για πρώτη φορά, ήχους που έφταναν από τα βάθη των αιώνων. Εκεί όπου είδε τους αγγέλους να φτερουγίζουν στον θόλο της, εκεί όπου προσκύνησε τη γλυκοφιλούσα Παναγιά και την τρόμαξε η μορφή του Προφήτη στην έρημο.
Η Θάλεια Τάσου, γνώρισε, τελικά, τους μακρινούς τόπους. Αφού πρώτα σπούδασε στο Παρίσι, όπου απέκτησε πολλά διπλώματα άραξε τελικά στο Μόντρεαλ, όπου ζει μόνιμα με τον σύζυγό της, τον ιστορικό, λογοτέχνη Στέφανο Κωνσταντινίδη. Οι σειρήνες φευγάτες / χιλιάδες χιλιόμετρα μακριά, / οι σύντροφοι κι αυτοί φευγάτοι / βολεμένοι σε πόστα ηγεμονικά. Η Ιθάκη της όμως, σβήνει οριστικά. Η Ιθάκη πια / δεν υπάρχει.
Η Κατάθεση είναι η πρώτη, ως φαίνεται, συλλογή της παρόλο που ποιήματά της έχουν δημοσιευτεί σε διάφορα λογοτεχνικά περιοδικά και ανθολογίες. Κάποια ποιήματά της μεταφράστηκαν στα αγγλικά και γαλλικά και η ίδια έχει μεταφράσει ποίηση από τη γλώσσα μας στις γλώσσες αυτές. Ασχολείται ακόμα και με τη ζωγραφική. Ιδιαίτερα το πορτραίτο. Η συλλογή αποτελείται από δεκαεννέα ποιήματα, τα πλείστα πολύπτυχα, όπως τα πλαίσια σε ένα έργο ζωγραφικής. Θα έλεγα, μάλιστα, πως όλα τα ποιήματα της συλλογής συνθέτουν τελικά έναν τεράστιο καμβά, που αναπτύσσεται σε εβδομήντα πέντε σελίδες. Οι στίχοι της δεν περιέχουν περισσότερες από πέντε λέξεις, με τους πιο πολλούς μονολεκτικούς έως και τρεις λέξεις. Αυτό όμως, όχι μόνο δεν είναι αδυναμία αλλά το αντίθετο. Λέξεις διαλεγμένες και συνδυασμένες μεταξύ τους, ώστε να αυξάνεται η δυναμική τους και να περιέχουν αυτό που θα ήθελε να πει με μια ολόκληρη πεζή ιστορία. Υπό / Υπό / πλούσιο συνθετικό / υπό-νομος / υπό-γεια / υπο-νομεύω / υπό-δικος / υπό-κοσμος / υπο-βόσκει / υπο-χθόνια / υπο-κλέπτω / ύπου-λα / υπη-ρετώ / υπό-δουλοι / ως πότε;
Καλοτάξιδο το βιβλίο σου, Θάλεια!
