ΑΘΗΝΑΣ ΧΑΡΑΛΑΜΠΙΔΟΥ: "Η ΚΥΠΡΙΔΑ ΝΤΕΛΑΛΙΣΣΑ", ποίηση

Αθηνάς Χαραλαμπίδου

Η Κύπριδα ντελάλισσα

(ποιητικό σχεδίασμα)

Εκδόσεις Γερμανός, Πάφος, 2023

του Νίκου Νικολάου -Χατζημιχαήλ

Γνώρισα την ποίηση της Αθηνάς Χαραλαμπίδου από μια παλαιότερη ποιητική της συλλογή, που μου είχε στείλει, με τίτλο “Κινύρας Βασιλιάς και Ιεροφάντης” πανομοιότυπη με την ειδική έκδοση της σε μεγάλο σχήμα με τις εξαιρετικές αυθεντικές μεταξοτυπίες του συζύγου της, του γνωστού ζωγράφου -στα ψηλά σκαλοπάτια της ζωγραφικής- Ανδρέα Χαραλαμπίδη, δεμένες θαυμάσια με την ποίηση της Αθηνάς, όπως δεμένοι οι δυο τους είναι και στη ζωή. Να θυμηθούμε μόνο την “Μπουάτ 67” και αυτό τα λέει όλα. Και καθώς εγώ είμαι λάτρης της ιστορίας αυτού του πολύπαθου τόπου, με την ποίηση της με ταξίδεψε στα βάθη των αιώνων, όχι όμως με τον τουριστικό τρόπο που περιφερόμαστε σε έναν αρχαιολογικό χώρο, αλλά ζώντας μέσα στον χώρο και στο βάθος του χρόνου.

Στα χέρια μου σήμερα έχω τη θαυμάσια τελευταία της συλλογή με τίτλο Η Κύπριδα ντελάλισσα, ποιητικό σχεδίασμα, Πάφος 2023, και ήρθε στο φως από τις “Εκδόσεις Γερμανός”. Και αυτή τη συλλογή συνοδεύουν εννέα σχέδια και η ωραιότατη κοχυλοκρατούσα Αφροδίτη στο εξώφυλλο, πάλι του συζύγου της. Η συλλογή ολόκληρη είναι γραμμένη με το χέρι της Αθηνάς, ακόμα και ο τίτλος του βιβλίου στο εξώφυλλο. Μου θύμισε την πρώτη μου εκδοτική προσπάθεια το 1983. Ήταν ένα ποίημα μόνο, με τη βυζαντινίζουσα γραφή μου και με σχέδια δικά μου. Όταν το είδε ο δάσκαλός μου, ο Θεοδόσης Νικολάου, μου είπε πως ο ίδιος προτιμά τα τυπογραφικά στοιχεία και ο λόγος είναι ότι το βιβλίο πρέπει να αποστασιοποιείται από τον συγγραφέα. Ωστόσο στο βιβλίο της Αθηνάς δεν με ενόχλησε η γραφή της.

Όπως και στον Κινύρα έτσι και τώρα η ποίηση της Αθηνάς Χαραλαμπίδου με ταξίδεψε στο βάθος των αιώνων κι εκεί ακόμα, που δεν υπάρχει κάτι για να καταγράψει η ιστορία αλλά τα γεγονότα, οι πόλεμοι, οι θρυλικοί άρχοντες βρίσκονται συνεχώς στη συλλογική μνήμη των ανθρώπων, που κατοικούν στον πολυβασανισμένο τόπο τους και σεβάζονται με τους θεούς των. Καθώς όμως, ο αναγνώστης προχωρεί από σελίδα σε σελίδα στα ποιήματα της συλλογής ανακαλύπτει ότι έχει καταργηθεί ο χρόνος. Ξαφνικά ο Τεύκρος και ο Μάτσης κάθονται πλάι πλάι σκεφτικοί, ο Ονήσιλος με τις μέλισσες τριγύρω του κι ο Αυξεντίου με το χέρι στο καψαλισμένο του κρανίο να προβληματίζονται για τον τόπο και ταυτίζεται κι αυτός μαζί τους.

Δεν έχω πρόθεση να κρίνω το ποιητικό έργο της Αθηνάς, όχι γιατί δεν είμαι κριτικός αλλά γιατί δεν υπάρχει ορισμός τι είναι ποίηση και τι όχι. Αυτό που για μένα είναι ποίηση, για κάποιον άλλον δεν είναι. Θα πω όμως, για την αγάπη της για τον τόπο, που ξεχειλίζει μέσα από τους στίχους της. Κι αυτή η αγάπη δεν είναι ψεύτικη. Περπατά σε κάθε γωνιά του τόπου και αποκαλύπτει πώς δούλευαν τα παιδιά της / στα δάση με τα κούμαρα και τ΄αγρινά / στους κάμπους με τις χαρουπιές και τις ελιές / στ΄ αμπέλια με τα σταφύλια τα γλυκά / τα κεχριμπαρένια / στη θάλασσα και τα καράβια της.

Ως αφηγήτρια, η ποιήτρια δημιουργεί την Αφροδίτη, τη θεά της ομορφιάς ξανά και ξανά με κάθε μαύρο πανί που φαίνεται στη θάλασσα και πατούν οι κουρσάροι τα ιερά της. Σ΄αποθύμησα Μάνα κι ήρθα. Και ανάβλυσε η ψυχή / δάκρυα / και μάτωσε η ψυχή της. Κάποτε η ποιήτρια γίνεται η ίδια Αφροδίτη, στην προσπάθειά της να εκφράσει ακόμα πιο δυνατά την αγάπη της για τον τόπο. Και πώς θα εκφραστεί πιο δυνατά; Με ερωτικό τραγούδι. Αγκάλιασε με και / πες μου ένα τραγούδι / τραγούδησέ μου όπως παλιά! / -Στράτα / στράτα το σκοτάδι / κάνει κύκλους στη ζωή μου / μα του χρυσαφένιου ήλιου / κάνω νόημα και θα βγει. / Μαράζει δέρνει τη ψυχή / συχνά τη μαστιγώνει / με ιδρώτα ή αίμα / θα λευτερωθεί / θα τραγουδά / θα υμνεί.

Η αγωνία υπάρχει μέχρι και την τελευταία σελίδα, με συνέπεια. Δεν αφήνει γωνιά του τόπου, που να μην επισκεφτεί. Δεν ξεχνάει κανέναν. Μάνα κράτα γερά τα κουπιά / Μάνα αρχέγονη / Μην απομακρυνθείς από κοντά τους / Μαζί τους να κοιμάσαι / Μαζί τους να ξυπνάς / Μην κι ακουστεί το τελευταίο Σου τραγούδι.

Η ποίηση της Αθηνάς γράφτηκε με Αγάπη και Έρωτα για τον τόπο της, τη μακραίωνη ιστορία του και τους ανθρώπους που την αγάπησαν με τον ίδιο τρόπο και θυσιάστηκαν γι΄ αυτή. Με δυο λέξεις: Πατρίδος Έρωτας. Δεν έγραψε επιτηδευμένη ποίηση. Δεν έγραψε με υπονοούμενα και ωραίες λέξεις. Η ποίησή της είναι απλή, κατανοητή, ειλικρινής και τίμια.