ΦΥΣΟΡΡόΟΣ
Νίκος Νικολάου-Χατζημιχαήλ, Εκδόσεις Βακχικόν
του
Αλέξανδρου Δαμουλιάνου
Η ζωή συνεχίζεται, ο κόσμος χαίρεται όπως σήμερα κι εγώ να γυρνάω στο παρελθόν, να χτυπάω το πόδι κάτω και να νομίζω ότι η γη υποχωρεί, οι θαμπές εικόνες ξεκαθαρίζουν, αλλά τώρα κάνω πως δεν καταλαβαίνω, δεν με ενδιαφέρει γιατί…». Όταν το, πριν γενεί ο κόσμος και οι διάδοχες έννοιές του, χαοτικής μα και αρμονικής καταγωγής ερώτημα, αν η ροή των πάντων και του τίποτα πηγαίνει όπου της υπαγορεύει ο άσωτος εαυτός της, ο φόβος της, δηλαδή, να γίνει κατανοητή, σε αυτοεξευτελιστικό βαθμό, από τη θνητότητα, ή ακολουθεί κάθε ανιδιοτελές λάθος της μοίρας, απαντάται από τη Λογοτεχνία, Πένες σαν του κύριου Νίκου Νικολάου-Χατζημιχαήλ αποκτούν δικαιωματικά ηγετική σημασία στη φιλοσοφική επανάσταση ζωής και θανάτου, απέναντι στις ρηχόμυαλες εκδοχές τους.
«Ένα κομπολόι καμωμένο από κουκούτσια ελιάς». Στα τριάντα έξι, Τσεχωφικής λεκτικής δυναμικής, διηγήματα της συλλογής «ΦΥΣΟΡΡόΟς», από τις Εκδόσεις Βακχικόν, το «ακροφανές» σημείο, όπου όλες οι ευαισθησίες και οι σκληρότητές του «Έζησα» συμφιλιώνονται ειλικρινώς προτού ανταλλάξουν μεταξύ τους φύσεις, αιωρείται στα επουράνια πελάγη του μοναδικού τρόμου του Θεού, ενός «γιατί», που Του απορροφά την εξουσία της δημιουργίας ανθρώπων-κόσμων, παραδείσων-κολάσεων, έως να βρει μια γη ξένη και να ενσωματωθεί σ’ αυτήν.
«Σε κάποια στιγμή σηκώνεται. Με μικρά βήματα προχωρεί προς το θαμπό πλαστικό παράθυρο». Το κόκκινο είναι η απάντηση του δαίμονα στο παρελθόν του και το θαύμα που δεν προσμένει τον εαυτό του. Ένας μαραθωνοδρόμος χρόνος, ο οποίος πασχίζει να προλάβει την κύρια αντανάκλασή του στον δρόμο προς, κάθε φορά, τον επόμενο αιώνα. Γλώσσα, μαστίγιο της έγνοιας, που αναθρέφει τόσες και τόσες λαλιές.
«Αυτή κοιτάζει για λίγο ακόμα κι ύστερα στρέφεται για να επιστρέψει στη θέση της». Μια μεγαλειώδη γιορτή αποτελεί το εν λόγω ανάγνωσμα, όπου η Γραφή βαπτίζεται και πάλι «χώμα» δικό μας, που το πατούμε και πεθαίνουμε για χάρη του. Συγχαρητήρια και καλοτάξιδο κύριε Νίκο Νικολάου-Χατζημιχαήλ.
ΠΕΡΙΛΗΨΗ
Τα καλύτερα διηγήματα του συγγραφέα, από τα πιο συγκλονιστικά που έχουν γραφτεί για τη δεύτερη μεγάλη συμφορά που έπληξε τον ελληνισμό, δηλαδή την τουρκική εισβολή στην Κύπρο. Ένα αντιπολεμικό παραλήρημα ενός βαριά τραυματισμένου του ’74. Η μάνα του αγνοούμενου που χάνει τα λογικά της και "γυρίζει" στο χωριό της με έναν συγκλονιστικό τρόπο, και σε άλλο ο ορισμός της εσχάτης προδοσίας, μέσα από τα κλειδιά ενός σταυρόλεξου. Ένας γέρο-γητευτής προσπαθεί με γητειές να σβήσει την τούρκικη σημαία στον Πενταδάκτυλο. Ένα σπαρακτικό διήγημα για τις 37 ημέρες που πέρασε ο πατέρας του συγγραφέα στην κόλαση των βασανιστηρίων του Αττίλα. Η περιγραφή της Αμμοχώστου, της πόλης φάντασμα, μέσα από τα μάτια ενός παπαγάλου ο οποίος "ξεχάστηκε" εκεί, ενώ οι κάτοικοι την εγκατέλειψαν για να σωθούν. Τέλος, άλλα διηγήματα της αθωότητας, τρυφερά, αληθινά, έξυπνα, ακόμα και μαθηματικά αποφορτίζουν εντελώς το κλίμα της πρώτης ενότητας.
Φυσορρόος: λέξη συνθηματική, που λέγεται από γητευτή για εκδίωξη κάποιου κακού (από το φυσώ+ρέω).
Αλέξανδρος Δαμουλιάνος, School of Philosophy, BA in Literature at National and Capodistrian University of Athens
