ΠΛΑΚΑ ΚΑΙ ΚΟΝΤΥΛΙ Ή ΤΑΜΠΛΕΤΑ;

ΧΡΟΝΟΓΡΑΦΗΜΑ
Νίκος Νικολάου-Χατζημιχαήλ
Πλάκα και κοντύλι ή ταμπλέτα;

Ανήκω στη γενιά που δεν γνώρισε την «πλάκα» με το «κοντύλι» της. Είχε καταργηθεί λίγα χρόνια πριν. Ξεκίνησα το σχολείο με μια μικρή ξύλινη βαλιτσούλα, που χωρούσε όλα τα τετράδια και τα βιβλία μου. Στις μεγαλύτερες όμως τάξεις χρησιμοποιούσα τις χακί μπαλάσκες που μου έραβε η μάνα μου∙ δεν ήθελα να ξεχωρίζω από τους συμμαθητές μου που είχαν παρόμοιες. Από την εποχή εκείνη κρατάω το υπέροχο άρωμα που είχαν τα βιβλία, το άρωμα τού μελανιού στο τυπωμένο χαρτί.
   Η πλάκα ήταν ένα μικρό μαύρο πινακάκι πάνω στο οποίο έγραφαν, χρησιμοποιώντας το κοντύλι, όπως ακριβώς γράφουμε με μια κιμωλία στον μαυροπίνακα κι έσβηναν ό,τι ήταν γραμμένο επάνω, χρησιμοποιώντας ένα σφουγγάρι, συνήθως δεμένο με ένα σπαγγάκι. Το μέγεθος της πλάκας με το ξύλινο πλαίσιο της ήταν περίπου δεκαπέντε επί είκοσι εκατοστά κι οι μαθητές τη χρησιμοποιούσαν για να μελετήσουν γράφοντας και σβήνοντας λέξεις και αριθμούς, χωρίς να χρειάζεται να …φορτίσουν την πλάκα.
   Με την κατάργησή της, τα βιβλία και τα τετράδια άρχισαν να γίνονται ολοένα και πιο πολλά και οι μικροί μαθητές βρέθηκαν με βαριές τσάντες, που αργότερα έγιναν τσάντες-καρότσια. Ένας καθημερινός βραχνάς. Σχεδόν πάντα οι τσάντες μεταφέρονται από τους ίδιους τους γονείς στο σχολείο γιατί τα μικρά παιδάκια δεν μπορούν να σηκώσουν τόσο βάρος.
   Τίποτε όμως δεν μένει για πολύ το ίδιο. Όλα αλλάζουν. Ο κόσμος προχωρεί, ανεβαίνει τον ανηφορικό του δρόμο και βρίσκει λύσεις σε κάθε πρόβλημα.
   Τα βαριά βιβλία, δίνουν τη θέση τους σήμερα στις ταμπλέτες, ένα εργαλείο στις ίδιες διαστάσεις με την παλιά πλάκα, μόνο που τώρα αντί για κοντύλι μπορείς να χρησιμοποιήσεις το δάκτυλό σου για να γράψεις, να σβήσεις ή να φυλλομετρήσεις ένα βιβλίο που είναι φυλαγμένο στη μνήμη του ή να το «κατεβάσεις» από το «διαδίκτυο». Μια τεράστια αλλαγή. Έχουν μπει στη ζωή μας οι νέοι όροι που οδηγούν σε έναν κόσμο μαγικό. Κι εμείς, ακόμα, που οι ηλεκτρονικοί υπολογιστές και ο ψηφιακός κόσμος δεν είναι δεδομένα αλλά τα έχουμε ζήσει εν τη γενέσει τους, κάθε μέρα βρισκόμαστε μπροστά σε κάποια έκπληξη. Κάτι που νομίζαμε ότι δεν μπορεί να πραγματοποιηθεί να, τώρα που γίνεται. Οι νέοι όμως, που χρησιμοποιούν την νέα τεχνολογία ενδιαφέρονται πιο πολύ για επικοινωνία και για πιο πρακτικές χρήσεις. Μέσω των παιχνιδιών έμαθαν να χειρίζονται τις συσκευές επιδέξια, και μέσω άπειρων εφαρμογών να λαμβάνουν τη βοήθεια που τους χρειάζεται στη ζωή ή τις σπουδές τους.
   Πολλοί γονείς, και κυρίως οι παππούδες, είναι λίγο απογοητευμένοι βλέποντας τους εγγονούς τους να είναι απορροφημένοι στις συσκευές τους και να μη τους δίνουν σημασία. Κι όταν τους ρωτάνε, αυτοί απαντούν μονολεκτικά χωρίς να γυρίζουν το κεφάλι. Πάει η βόλτα στα βιβλιοπωλεία με τον εγγονό∙ ανήκει στο παρελθόν. Τώρα η βόλτα γίνεται στα πολυκαταστήματα για να αποκτηθεί η τελευταία έκδοση της ταμπλέτας ή του κινητού τηλεφώνου.
   -Πάει, καταστράφηκε η νεολαία, άκουσα να μονολογεί ένας παππούς, βλέποντας τον εγγονό του να παίζει ένα ακατανόητο γι αυτόν παιχνίδι σε κάποιο πολυκατάστημα. Θυμήθηκα μια παλαιότερη εποχή, τότε που είχαν διαδοθεί πλατιά στον κόσμο οι απλές υπολογιστικές μηχανές. Έλεγαν τότε ότι τα σχολεία θα βγάζουν τούβλα γιατί οι μαθητές δεν θα είχαν την ευκαιρία να ακονίσουν το μυαλό τους, αφού όλα θα ήταν έτοιμα με το πάτημα κάποιων κουμπιών στην υπολογιστική τους μηχανή. Δεν γνωρίζω αν αυτοί που το έλεγαν μπορούσαν να χειριστούν τον λογαριθμικό κανόνα για να κάνουν πολύπλοκες πράξεις, το μόνο σίγουρο, βεβαίως, είναι το γεγονός ότι έπεσαν έξω. Τα σχολεία δεν βγάζουν τούβλα, και καλά κάνουν τώρα να μοιράζουν και ταμπλέτες στους μαθητές. Οι άνθρωποι δεν μπορούν να αποδεχτούν εύκολα κάτι το νέο, υπάρχει μια φοβία, αργά ή γρήγορα όμως είναι αναγκασμένοι να προσαρμοστούν. Έτσι προχωρεί ο κόσμος!
   Όσο για το τυπωμένο βιβλίο, πιστεύω πως δεν έχει ολοκληρώσει τη ζωή του, απλώς γίνεται πρωτεϊκό και στο μέλλον μόνο εκπλήξεις μπορούμε να περιμένουμε.
   «Οι νέες τεχνολογίες και η προώθησή τους στην εκπαίδευση αποτελεί στόχο υπό έμφαση», δήλωσε χθες ο Υπουργός Παιδείας και καλώς το είπε∙ είναι εκ των ων ουκ άνευ.
   Μέχρι την επόμενη επανάσταση.