...ΜΕ ΤΟΝ ΑΠΗΛΙΩΤΗ ΣΤΑ ΠΑΝΙΑ ΤΟΥΣ

ΑΠΟΣΤΟΛΗΣ ΚΟΥΡΟΥΠΑΚΗΣ

Ποιήματα,

 σαν οδηγίες

 προς ναυτιλλομένους

με τον Απηλιώτη στα πανιά τους

[Καθημερινή της Κύπρου, Ματιές, Πρώτη Ανάγνωση, 12 Ιουλίου 2015, σελ. 4, 

 ΝΙΚΟΣ ΝΙΚΟΛΑΟΥ-ΧΑΤΖΗΜΙΧΑΗΛ, Πικρόλιθος, σημειώσεις σχεδίας, Κάρβας 2014]  

Η σύγχρονη κυπριακή ποίηση έχει να επιδείξει αρκετά αξιόλογα έργα από καλούς λογοτέχνες, και κατά καιρούς είναι όμορφο να επιστρέφεις σε αυτά, ξαναδιαβάζοντάς τα, ανακαλύπτοντας κρυμμένες λέξεις στη γωνιά κάποιας στροφής. Κάπως έτσι επέστρεψα στην τελευταία ποιητική συλλογή του Νίκου Νικολάου-Χατζημιχαήλ «Πικρόλιθος, σημειώσεις σχεδίας». Έχοντας κατά νου την προ­ηγούμενη συλλογή του, τη «Διθαλάσσου», όπου ο άνεμος της Καρπασίας και η θά­λασσα της Αμμοχώστου είχαν κυρίαρχο ρόλο, με τα υπόρρητα μηνύματα τους, άρχισα να διαβάζω τον Πικρόλιθο, με τον τίτλο να μου φέρνει στο μυαλό την πέτρα και τον ιδρώτα του ανθρώπου να κατακτήσει το μέλλον του, αλλά και τη δύναμη της πέτρας, που με πίκρα πολλές φορές γίνεται όπλο φονικό. Ωστόσο, κά­που στάθηκα στον υπότιτλο της συλλογής, σημειώσεις σχεδίας, άραγε τι θέλει να δείξει ο Νικολάου με τις σημειώσεις, ποιας σχεδίας, ποιου συντάκτη;

Η συλλογή περιλαμβάνει 13 ποιήματα, με κάποια από αυτά να χωρίζονται σε περισσότερα μέρη, και καθένα από αυτά είναι σαν ένα βήμα ενός πρωτόγονου ανθρώπου, ο οποίος προχωράει σιγά-σιγά, αναζητώντας τον τόπο του, κτίζοντας τον κόσμο γύρω του, πολεμώντας και αντιπαλεύοντας τις δυνάμεις που στέκονται εμπόδιο στον δρόμο του. Με την πέτρα δημιουργεί και με την πέτρα αμύνεται και καταστρέφει. Με τα ποι­ήματα να έχουν τοποθετηθεί σε μία λο­γική αλληλουχία, όπως θα περίμενε κάποιος, τα βήματα του πρωτόγονου αν­θρώπου τον φέρνουν σ' έναν τόπο που μοιάζει με την Κύπρο, την πάντοτε χειμαζόμενη Κύ­προ, την Κύπρο που ανέ­καθεν πολεμούσε με πέτρες ιταμούς κατακτητές και ύπουλους υπερασπι­στές.

Έως τη σύνθεση «Πικρόμελο» η σχεδία γίνεται σκαρί από καλό πεύκο και ο επιβάτης της σχεδίας έχει πια φτάσει σε τόπο όμορφο, σχεδόν όμως κα­ταραμένο. Τότε, ξαφνικά με άλματα χρονικά και με εικόνες καλά σμιλεμένες στη γη αυτού του νησιού, ο ποιητής μιλάει για έναν τόπο με άντρες γενναίους, με ανθρώπους με πάθη, αναπτύσσει με κυκλικότητα τα γεγονότα. Άραγε τι γυρεύει τόσα χρόνια ο Αρτύβιος στην Κύπρο; Πώς ο Γρηγόρης Αυξεντίου συνομιλεί τρα­γικά με τον Κυριάκο Μάτση με την κουβέντα αυτή να ηχεί υπόκωφα στις πέτρες των κρησφύγετων του καθενός;

Ίσως ο ποιητής να έκα­νε ένα μετέωρο άλμα, αφού από τον Ονήσιλο και τη Σαλαμίνα μεταπηδά σχεδόν απότομα στα δάση του Μαχαιρά, και σταδιακά, ομαλά ωστόσο, φτάνει στις τραγικές μέρες του μορισμένου καλοκαιριού του 1974, χωρίς να αναφέρει τίποτε στο ενδιάμεσο.

Στη συλλογή αυτή φαίνεται, θεωρώ, η αγάπη του δημιουργού για τον τόπο του και η συνειδητότητα ότι αυτό το νησί, ριγμένο σχεδόν σε μια γωνιά της Μεσογείου, από την οργή του Ηφαίστου, ως άλλη Λήμνος, γίνεται σκηνή τραγικότητας, όπου ο άνθρωπος έφτασε σκυφτός με την πέτρα της γης αυτής εφόδιο, να καταλήγει όπλο εναντίον του όποιου δυνάστη και υπονομευτή της κανονικότητας.

Οπωσδήποτε η συλλογή διακρίνεται για την εκδοτική αρτιότητα της. Άλλωστε, και οι προηγούμενες δουλειές του Νίκου Νικολάου-Χατζημιχαήλ χαρακτηρίζονται από λεπτολογία και αισθητική επάρκεια. Προς διευκόλυνση του αναγνώστη ο συγγραφέας στο τέλος της συλλογής δίνει επεξηγηματικές σημειώσεις για με­ρικά ποιήματα, καθώς και ένα μικρό λε­ξιλόγιο για τις λίγες ιδιαίτερες λέξεις που χρησιμοποιεί, οι οποίες, ειρήσθω εν παρόδω, δίνουν στη σχεδία το στίγμα του προορισμού της, και υποβοηθούμενες από τον Απηλιώτη να τη σπρώχνει προς τη σωστή κατεύθυνση. Δυστυχώς, όμως, μετά τη σχεδία έφτασαν στο νησί, και Αρτύβιοι, και Γόλγοι βασίλεψαν, με τα πουλιά ωστόσο πάντα να επιστρέφουν στις ίδιες ακτές, σε πείσμα όλων.

Η συλλογή κλείνει με το αισιόδοξο και συνάμα τραγικό ποίημα «Μονόλογος σπουργίτη», με το πουλί αυτό το ταπεινό να μονολογεί... «μα εγώ θα ζήσω κι ας πονώ στον τόπο αυτό που αγαπώ, φάρος ακοίμητος, να προσδοκώ να ξεδιπλώσει τις φτερούγες του ξανά, του δίκαιου ήλιου πύρινος ένας κριτής αητός».

------------------------------------------------------------------------------

ΒΙΟΓΡΑΦΙΚΑ ΤΟΥ ΑΠΟΣΤΟΛΗ ΚΟΥΡΟΥΠΑΚΗ

Τόπος γέννησης   Χανιά Κρήτης

ΣΠΟΥΔΕΣ

ΣΕΠΤΕΜΒΡΙΟΣ 2010 – έως σήμερα 

ΔΙΔΑΚΤΟΡΙΚΟΣ ΦΟΙΤΗΤΗΣ ΤΟΥ ΔΙΑΤΜΗΜΑΤΙΚΟΥ ΜΕΤΑΠΤΥΧΙΑΚΟΥ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑΤΟΣ ΒΥΖΑΝΤΙΝΩΝ ΣΠΟΥΔΩΝ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟΥ ΚΥΠΡΟΥ – ΤΜΗΜΑ ΙΣΤΟΡΙΑΣ.

Ερευνητικό θέμα διατριβής: Λατινική Εκκλησία της Κύπρου την τελευταία περίοδο των Λουζινιανών. Επί του παρόντος η επικέντρωση γίνεται στην περίοδο του Δυτικού Σχίσματος (1378-1417).

Γενικά ερευνητικά ενδιαφέροντα: Μεσαιωνική και Νεότερη Ιστορία της Ελληνολατινικής Ανατολής. Νεοελληνική γλώσσα και Λογοτεχνία.

ΟΚΤΩΒΡΙΟΣ 2006- ΙΟΥΝΙΟΣ 2008

ΜΕΤΑΠΤΥΧΙΑΚΟΣ ΦΟΙΤΗΤΗΣ ΤΟΥ ΜΕΤΑΠΤΥΧΙΑΚΟΥ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑΤΟΣ ΣΠΟΥΔΩΝ «ΜΕΘΟΔΟΛΟΓΙΑ ΚΡΙΤΙΚΗΣ ΚΑΙ ΕΚΔΟΣΗΣ ΤΩΝ ΙΣΤΟΡΙΚΩΝ ΠΗΓΩΝ» ΣΤΟ ΙΟΝΙΟ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ – ΤΜΗΜΑ ΙΣΤΟΡΙΑΣ, ΣΤΗΝ ΚΕΡΚΥΡΑ. Μεταπτυχιακή εργασία: Σύμμικτος Ζακυνθινός Κώδικας του 17ου αιώνα. Έκδοση και σχολιασμός (υπό επεξεργασία για δημοσίευση).

ΦΕΒΡΟΥΑΡΙΟΣ 2005 – ΦΕΒΡΟΥΑΡΙΟΣ 2006

ΑΝΤΙΣΤΟΙΧΗΣΗ ΤΟΥ ΙΤΑΛΙΚΟΥ ΠΤΥΧΙΟΥ ΣΤΟ ΤΜΗΜΑ ΙΣΤΟΡΙΑΣ ΤΟΥ ΙΟΝΙΟΥ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟΥ, για το αντίστοιχο και ομοταγές με τους απονεμόμενους από τα Ελληνικά ΑΕΙ τίτλους, σύμφωνα με απόφαση του ΔΙΚΑΤΣΑ/ΔΟΑΤΑΠ.

ΣΕΠΤΕΜΒΡΙΟΣ 1997 – ΦΕΒΡΟΥΑΡΙΟΣ 2002

ΦΟΙΤΗΣΗ ΣΤΟ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΤΗΣ ΤΕΡΓΕΣΤΗΣ ΣΤΗΝ ΙΤΑΛΙΑ, ΣΤΟ ΤΜΗΜΑ ΙΣΤΟΡΙΑΣ ΚΑΙ ΑΠΟΚΤΗΣΗ ΠΡΩΤΟΥ ΠΤΥΧΙΟΥ ΣΤΗΝ ΙΣΤΟΡΙΑ. Πτυχιακή εργασία: Οι τελευταίες ημέρες της ελληνικής Σμύρνης, Σεπτέμβριος 1922.

ΓΛΩΣΣΕΣ

α) ΙΤΑΛΙΚΑ (ΚΑΤΟΧΟΣ ΤΟΥ ΚΡΑΤΙΚΟΥ ΔΙΠΛΩΜΑΤΟΣ ΓΛΩΣΣΟΜΑΘΕΙΑΣ ΕΠΙΠΕΔΟΥ Γ2

β) ΑΓΓΛΙΚΑ (FIRST CERTIFICATE IN ENGLISH)

ΑΛΛΗ ΔΡΑΣΤΗΡΙΟΤΗΤΑ

α) Μέλος ομάδας του Υπουργείου Πολιτισμού της Ελλάδας για τη μεταγραφή αγγλικών και γαλλικών χειρογράφων του 18ου και 19ου αιώνα σχετικών με τις αρχαιότητες της Ακρόπολης.

β) Μετάφραση από τα ιταλικά στα ελληνικά του Κώδικα Μέρτζιου (Δημοτική Βιβλιοθήκη Πατρών). Επιμέλεια, Αγαμέμνων Τσελίκας, προϊστάμενος του Ιστορικού & Παλαιογραφικού Αρχείου του ΜΙΕΤ.

γ) Έκδοση της μελέτης «Η οικογένεια Παναγιώτη Σαμαρτζή και τα επιφανή μέλη της», Κέρκυρα 2010, σε συνεργασία με τον καθηγητή Θεοδόση Πυλαρινό.

δ) Παρουσίαση του βιβλίου των Θ. Πυλαρινού και Γ. Δημητρίου «Αίνος: Το κεφαλονίτικο περιοδικό του Ηλία Ζερβού Ιακωβάτου», στο περιοδικό Κεφαλληνιακά Χρονικά 14 (2013).

ε) «Ο Σπυρίδων Φωτεινού Αντύπας και οι εμπορικές του δραστηριότητες», υπό έκδοση σε συλλογικό τόμο.

στ) Η Βιβλιοθήκη της Οικογένειας Θεοτόκη-Σταυράκια (προσωρινός τίτλος) – υπό έκδοση.