ΠΟΛΥ ΧΑΤΖΗΜΑΝΩΛΑΚΗ
Όταν σωπάσαν τα πουλιά
μυθιστόρημα
[ανάρτηση στο facebook, Σάββατο 14 Δεκεμβρίου 2024]
Καλέ μου φίλε Νίκο, ολοκλήρωσα χτες την ανάγνωση του βιβλίου σου "Όταν σωπάσαν τα πουλιά" που ανέλαβαν οι εκδόσεις (σου) Κάρβας, η αλήθεια είναι πως, παρά την ταλαιπωρία σου με την ευθύνη των εκδοτικών, ταιριάζει τόσο πολύ με το πνεύμα και την ψυχή και το σώμα του βιβλίου αυτη η έκδοση! Το βιβλίο είναι σαρξ εκ της σαρκός του ανέμου αυτού που φυσά στην Καρπασία και δεν θα μπορούσε να είναι αλλιώς.
Θαυμάζω το εξώφυλλο με τον κήπο των απολαύσεων του Ιερώνυμου Μπος και μέσα εκεί να περιφέρεται ασπρόμαυρη με πενάκι η ασκητική βυζαντινή φιγούρα του ανέμου, του Κάρβα, το λογότυπο των εκδόσεών σου και η πλουμιστή φραγκολίνα, το πουλί του ποιήματός σου και του παραμυθιού, όταν την είδα ήξερα τι να περιμένω και δεν με απογοήτευσες: η φραγκολίνα εμφανίζεται στην πρώτη αράδα... μια πλουμιστή κοκκινόλαιμη φραγκολίνα πέταξε ξαφνικά μπροστά στα πόδια του αλόγου γιατί την τρόμαξε μια οχιά. Αρχίζει η μυθοπλασία, ο ήρωας του μυθιστορήματος ο ιερέας ο Παπαγιαννης έφιππος επιστρέφει στο χωριό του [σου] το Βασίλι και στο δρόμο συναντά τους δύο Εγγλέζους περιηγητές με τη συνοδεία τους. (19ος αιώνας), ενδιαφέρονται για τις αρχαιότητες, έχουν ημερολόγιο και ζωγραφίζουν, αναλαμβάνουν διοικητικές θέσεις στις αποικίες, στο τέλος της σκηνής ακούγεται ο πυροβολισμός: από βόλι [του] Εγγλέζου πήγε η φραγκολίνα...
Τα πουλιά, τα πουλιά της Κύπρου που τόσο έχεις υμνήσει στην ποίησή σου, τα σύμβολα της ψυχής του τόπου, άλογα, αλλόκοτα, μιλούν και σωπαίνουν εκφράζοντας το αίσθημα, τα πάθη και τους καημούς των ανθρώπων...
Τα δέντρα, ένας άλλος κόσμος, ο αόρατος -Θεέ μου ο άρκευθος, τι άλλο να ονειρευτεί κανεις, η μυστική ζωή της χλωρίδας του νησιού και τι δεν έχει δει;
Εκεί στην πρώτη σκηνή του μυθιστορήματος είναι και η χαρουπιά με τη γούρνα της, που και αργότερα [χρόνια μετά] δεν παραλείπει να σταματήσει εκεί ο καβαλλάρης σου για να ποτίσει το άλογό του, μια δυναμική ονειροπόληση λες πως είναι αυτές οι σκηνές για σένα και τον αναγνώστη, να υπάρχει η χαρουπιά των παιδικών σου χρόνων στο βιβλίο, να την αναζητάς αργότερα με το Google earth και εσύ και η αείμνηστη Νίκη Μαραγκού στα ποιήματά σας.
Τοπόσημα της περιοχής, η περίφημη εκκλησία η Κανακαριά με τα ψηφιδωτά στη Λυθράγκωμη, η νεκρόπολη που επισκέπτεται ο Παπαγιαννης με τον Άγγλο, οι εκκλησιές κάθε χωριού - που τις βρίσκω κι εγώ με το Google, το σπίτι που έγινε φυτό του Λουίζου που έγραφε ο Σεφέρης, μια ανθρώπινη ιστορία το 19ο αιώνα στο μεταβατικό στάδιο ανάμεσα στην Οθωμανική κατοχή και τη Βρετανική, αλλά πολύ στενά ανθρώπινη, μαθαίνεις την Κύπρο και τους ανθρώπους της καλύτερα, μια κιβωτός για τους τρόπους που καλλιεργούσαν τη γη, τη δεντροκαλλιέργεια, τη μετάβαση στον καπνό - και μόνο για τα καπνολούλουδα- είχες γράψει ήθελες να ξαναδείς τον τόπο σου και σε είχα ρωτήσει σε ανύποπτο χρόνο πώς είναι τα καπνολούλουδα και μου έδειξες την υπέροχη ζωγραφιά με τον Άγγελο... τα καματερά - οι μεταξοσκώληκες, ο μύλος, το αποστακτήριο, το σπίτι του δασκάλου, ο πρωτόλειος τραπεζικός συνεταιρισμός, ένας λαός προκομμένος, ευρηματικός, έντιμος αλλά παθιασμένος, ο ρόλος της εκκλησίας, άτυπη αυτοδιοίκηση, τόσο σημαντικός κιβωτός πατριδογνωσίας το μυθιστόρημά σου, πολύτιμος πανδέκτης για αυτόν που θέλει να μην ξεχάσει και για αυτόν που θέλει να μάθει.
Πέρα δώθε οι διαδρομές στο βόρειο μέρος για τις ανάγκες της δράσης, [τα δικαστήρια, οι αγορεύσεις, οι διερμηνείς, στο όνομα της βασίλισσας Βικτωρίας], και να ζωντανεύει το τοπίο και η ψυχή του, εκτός από το χάρτη στο τέλος ο χώρος και ο χρόνος πλάθεται από τη δράση. Ήμουν κι εγώ εκεί. Εξαιρετικό το επιμύθιο, ακόμα πιο λαχταριστά όσα συνέβησαν στις προηγούμενες σελίδες, ο ίδιος τάφος με το βόρειο και νότιο μέρος του να κατοικείται από τους δύο προσφιλείς νεκρούς που πέθαναν την ίδια μέρα, μαγική δύναμη αυτή μου θυμίζει μια ιστορία παλιά του Παπαδιαμάντη με τους δύο σκελετούς που βρέθηκαν αδελφωμένοι...
Νίκο καλέ μου φίλε έγραψες ένα εξαιρετικό βιβλίο. Είδα με χαρά ότι υπάρχει ήδη στην Πολιτεία και θα έχουν περισσότεροι καλαμαράδςς και καλαμαρούδες σαν εμένα την ευκαιρία να το απολαύσουν. Καλή του στράτα.
Σάββατο, 14 Δεκεμβρίου 2024
Πόλυ Χατζημανωλάκη
